Nhà sản xuất gỗ đón tin vui khi đơn hàng xuất khẩu tăng trở lại

Đơn hàng xuất khẩu đồ gỗ gia dụng bắt đầu quay trở lại từ cuối quý 2 năm 2023, mặc dù vẫn chưa phục hồi mạnh. Thị trường chính của Việt Nam là Hoa Kỳ, đã bắt đầu nhập khẩu một lượng lớn sản phẩm gỗ. Các thị trường Úc, Hàn Quốc, Ấn Độ cũng đang tăng trưởng ổn định và có nhu cầu nhập khẩu nhiều hơn các sản phẩm đồ gỗ gia dụng…

Tình hình diễn biến mạnh vào cuối năm 2023 và đầu năm 2024

Theo Cục Lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), giá trị xuất khẩu lâm sản của Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2023 ước đạt 6,42 tỷ USD, giảm gần 29% so với cùng kỳ năm 2022. Tuy nhiên, ngành gỗ vẫn lạc quan rằng có thể đạt được mốc xuất khẩu 14 tỷ USD vào cuối năm khi các doanh nghiệp bắt đầu nhận được một số đơn hàng mới.

Cơ hội phát triển trong 5 năm tới

Ngành chế biến gỗ và sản xuất đồ gỗ gia dụng trong những tháng đầu năm 2023 đã phải đối mặt với nhiều con số tiêu cực. Mặc dù đã được dự báo từ cuối năm 2022, việc thiếu hụt đơn hàng đã khiến các nhà máy phải giảm công suất, cắt giảm lao động và thậm chí ngừng sản xuất. Một số doanh nghiệp đã phải trả lại đất và nhà xưởng.

Theo khảo sát sơ bộ của Hiệp hội Chế biến gỗ và Thủ công mỹ nghệ TP.HCM (HAWA), trong 6 tháng đầu năm 2023, số lượng đơn hàng tại các doanh nghiệp trong ngành giảm trung bình 30%. Tuy nhiên, đến tháng 7/2023, các doanh nghiệp bắt đầu nhận lại đơn hàng, phục vụ cho mùa mua sắm đồ gỗ gia dụng cuối năm của thị trường thế giới.

Đây là tín hiệu tích cực cho ngành gỗ Việt Nam, theo chia sẻ của ông Nguyễn Quốc Khanh, Chủ tịch HAWA, tại "Diễn đàn ngành gỗ và đồ gỗ gia dụng Việt Nam" vào chiều ngày 28/7/2023.

Chuyên gia kinh tế Phạm Phú Ngọc Trai cho rằng, khó khăn hiện tại về giảm đơn hàng chỉ là tạm thời, ngành đồ gỗ gia dụng Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa để phát triển trong 5 đến 10 năm tới.

“So với tốc độ tăng trưởng GDP trung bình toàn cầu là 3%, tốc độ tăng trưởng trung bình của ngành đồ gỗ gia dụng thế giới là 4,5%, và ngành chế biến gỗ Việt Nam đạt 15,4%/năm - một con số thể hiện vị thế và tiềm năng lớn,” ông Trai nhấn mạnh.

Bà Trần Như Trang, đại diện chương trình SIPPO Việt Nam, cũng cho biết thêm về tình hình phục hồi của 5 thị trường xuất khẩu gỗ lớn nhất của Việt Nam như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản và nhiều quốc gia khác. Điểm đáng mừng là không chỉ có tín hiệu tăng trưởng sản lượng, mà còn xuất hiện nhiều xu hướng và yêu cầu mới từ các thị trường này.

Thị trường xuất khẩu gỗ Việt Nam cũng có cơ hội cung cấp sản phẩm cho một số quốc gia ở Trung Đông, đánh dấu bước ngoặt quan trọng cho ngành đồ gỗ gia dụng, mở ra cơ hội hoàn thành mục tiêu xuất khẩu của ngành.

Đáp ứng những tiêu chuẩn mới

Sự phục hồi của các thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, Canada và nhiều quốc gia khác bắt đầu diễn ra khi người tiêu dùng trở lại các cửa hàng sau thời gian dài bị ảnh hưởng bởi đại dịch. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các thị trường này đòi hỏi cao về cam kết giảm phát thải carbon Net Zero. Điều này yêu cầu ngành gỗ Việt Nam tập trung sử dụng nguyên liệu bền vững và quy trình sản xuất thân thiện với môi trường nhằm giảm lượng khí thải carbon.

Thị trường châu Âu cũng đang định hình xu hướng tiêu dùng của ngành đồ gỗ gia dụng, chiếm 2/3 thị phần sản phẩm cao cấp nhập khẩu từ Việt Nam. Điều này đặt ra nhiều yêu cầu về tiêu dùng bền vững, đòi hỏi ngành gỗ Việt Nam phải cải tiến và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về môi trường, xã hội và trách nhiệm doanh nghiệp.

Để đạt được mục tiêu bền vững và đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe từ thị trường, ngành gỗ Việt Nam cần xây dựng chiến lược mới. Trước tiên, cần nâng cao chất lượng và giá trị gia tăng của sản phẩm để tăng khả năng cạnh tranh, thu hút thị trường khó tính. Đồng thời, đầu tư nghiên cứu và phát triển để tạo ra các thiết kế sáng tạo, phù hợp với thị hiếu đa dạng của người tiêu dùng.

Định vị lại tầm nhìn phát triển cho ngành đồ gỗ gia dụng Việt Nam trong bối cảnh mới, bà Phạm Thị Ngọc Thúy, Vụ trưởng Vụ IV, cho biết, những thách thức mới của thị trường liên quan đến Tiêu chuẩn gỗ của Liên minh châu Âu (EUTR) hay mục tiêu Net Zero cũng sẽ giúp ngành chế biến gỗ và lâm sản Việt Nam phát triển theo hướng tích cực hơn. Từ đó, tạo điều kiện cho ngành vươn xa hơn, thu hút thêm vốn đầu tư từ các nhà đầu tư nước ngoài.

Theo ông Nguyễn Chánh Phương, Tổng thư ký HAWA, về phát triển bền vững, đây là thách thức nhưng cũng là cơ hội mới cho doanh nghiệp. Có thể đến năm 2028, ngành gỗ mới thực sự đối mặt với bài toán giảm phát thải.

“Hiện chúng tôi và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang trao đổi với doanh nghiệp để có các bước chuẩn bị giảm phát thải. Chính phủ cũng đang xây dựng chính sách. Tôi cho rằng việc tận dụng cơ hội này là vô cùng quan trọng trong việc xây dựng ngành đồ gia dụng bằng gỗ bền vững”, ông Phương nhấn mạnh.

Việc thúc đẩy xuất khẩu đồ gỗ gia dụng cũng cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa doanh nghiệp và các cơ quan chức năng, đảm bảo tuân thủ các quy định, tiêu chuẩn xuất khẩu của từng thị trường. Nâng cao năng lực quản lý chất lượng và năng lực hoạt động cũng là yếu tố quan trọng để giữ vững uy tín và đáp ứng yêu cầu chất lượng cao của các thị trường khó tính.

Cần đẩy mạnh tiếp thị, quảng bá thương hiệu đồ gỗ gia dụng Việt Nam trên thế giới. Sử dụng các kênh truyền thông hiện đại và công nghệ số sẽ giúp tiếp cận được lượng lớn khách hàng tiềm năng, tạo dựng hình ảnh đáng tin cậy, chất lượng cao cho ngành gỗ Việt Nam. Ngoài ra, việc tạo dựng quan hệ đối tác đáng tin cậy với các công ty, nhà phân phối, đại lý quốc tế cũng sẽ giúp mở rộng thị trường, tiếp cận được nhiều đơn hàng hơn.

Đặc biệt, cần tăng cường trao đổi, hợp tác với các doanh nghiệp trong ngành gỗ ở các nước có truyền thống sản xuất, tiêu thụ gỗ lớn để học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm, tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng thị trường gỗ và nâng cao sức cạnh tranh toàn cầu.